Unia chce odciążyć drogi

Istnieją dwa źródła finansowania projektów transportowych. Fundusze strukturalne, którymi zawiaduje Parlament Europejski w Strasburgu, są przeznaczone na wyrównywanie różnic w poziomie rozwoju między krajami członkowskimi lub regionami krajów członkowskich Unii. Natomiast fundusze, którymi dysponuje Komisja Europejska (KE) w Brukseli są przeznaczone na ponadregionalne projekty, np. międzynarodowe. Do takich należy program Marco Polo, który szczególnie promuje różne formy transportowej współpracy międzynarodowej.

Międzynarodowy intermodal

– W transporcie KE zainteresowana jest wspieraniem tworzenia międzynarodowych konsorcjów, uruchamiających transgraniczne szlaki przewozowe. Duże szanse na unijne pieniądze mają nowe formy transportu, a szczególnie kombinowanego, jeżeli w jego efekcie część towarów zostanie przerzucona z pojazdów drogowych na tory, statki lub barki. Im bardziej drogi zostaną odciążone, tym większe szanse na dofinansowanie – wyjaśnia Marek Dalka, menedżer w firmie PNO, specjalizującej się w pozyskiwaniu funduszy unijnych dla firm.

Unijne pieniądze z funduszy strukturalnych pomału kończą się dla Polski, dlatego czas sięgnąć do innych źródeł, dostępnych dla bardziej rozwiniętych gospodarek zjednoczonej Europy. Z tych samych źródeł są finansowane projekty transportowe w Europie Zachodniej. W największym stopniu korzystają z nich obecnie przedsiębiorstwa transportowe z Belgii, Holandii, czy Niemiec.

– Zniechęcająca dla przedsiębiorców jest wielka liczba funduszy dostępnych dla wspierania różnych działań oraz instytucji nimi dysponujących. Nie ma bowiem w Unii jednego, centralnego organu, zajmującego się dotacjami. W efekcie przedsiębiorcy nie wiedzą o istnieniu wielu z tych funduszy, nie mają pojęcia do kogo się zwrócić o dofinansowanie, do kogo przesłać formularze aplikacyjne i gdzie szukać informacji – mówi Marek Dalka.

Marco Polo …

… to program Unii Europejskiej, którego celem jest przerzucanie transportowanych ładunków z dróg na szyny kolejowe, rzeki, czy statki morskie. Promuje nowe rodzaje połączeń, najlepiej międzynarodowych.

– Jeżeli firma transportowa chce być bardziej atrakcyjna dla swoich klientów i tworzy takie połączenie, nie wożąc wszystkiego tirami, ale również koleją, czy barkami rzecznymi, ma duże szanse na dofinansowanie. Warunkiem jest, by połączenie transportowe przebiegało co najmniej między dwoma krajami. Na zachodzie Europy impuls do tworzenia takich połączeń wychodzi najczęściej od przewoźników, ale czasami od ich zleceniodawców, którzy wymagają, by ich towary były wożone nie ciężarówkami, ale np. koleją – wyjaśnia Marek Dalka.

Muszą to być usługi transportowe lub koncepcje logistyczne, znajdujące praktyczne zastosowanie na rynku. Dofinansowanie nie obejmuje samych projektów badawczo-rozwojowych lub w przeważającej części dotyczących infrastruktury. W rywalizacji mogą uczestniczyć zarówno przedsiębiorstwa państwowe, jak i prywatne.

Wielkość dotacji zależy od liczby tonokilometrów przerzuconych z transportu drogowego na inny (2 euro za każde 500 tonokilometrów). Mało która polska firma transportowa ma tak dużo ciężarówek, by wielkość przewozów zapewniła tak dużą liczbę tonokilometrów przerzuconych z samochodów na inne środki lokomocji. Marek Dalka szacuje, że musiałaby to być firma o liczbie pojazdów przekraczającej 50. Jeżeli wielkość parku samochodowego nie spełnia tego warunku, można stworzyć konsorcjum firm. Jeżeli na dodatek są to firmy z różnych krajów, tym łatwiej o unijne pieniądze. Do podziału w ramach programu Marco Polo jest 65 mln euro.

Nabór wniosków jest prowadzony od połowy września, a ma się skończyć pod koniec listopada. 

5 EDYCJA PROGRAMU MARCO POLO II 2011

Celem programu jest ograniczenie natężenia ruchu drogowego i stworzenie transportu bardziej przyjaznego dla środowiska poprzez:

• zmianę sposobu transportowania towarów z  przewozu drogowego na kolejowy, krótkodystansowy morski i wodny śródlądowy lub

• ograniczenie ruchu drogowego poprzez włączenie go do logistyki produkcji. Głównym celem programu jest zmniejszenie przewozu drogowego o 20,5 miliarda tonokilometrów rocznie.

Grupy docelowe:

O dofinansowanie mogą ubiegać się konsorcja firm lub pojedyncze firmy z 27-u krajów członkowskich UE oraz Chorwacji, Islandii, Liechtensteinu i Norwegii.

Przykładowe rodzaje projektów:

• projekty zorientowane na inicjatywy w zakresie transportu towarowego,

 • projekty, w których transport kombinowany spełnia kryteria zarówno intermodalności (TIR-y, kontenery zwykłe lub o zdejmowalnej obudowie), jak i multimodalności (np. przewozy luzem).

Obszary działalności objęte programem Marco Polo

1. Modal Shift Actions (MOD – pl. działania zakładające zmianę sposobu transportowania): tworzenie nowych usług przewozu towarów koleją, transportem wodnym śródlądowym, krótkodystansowym morskim, łączenie powyższych środków transportu (tzw. transport kombinowany) lub znaczące ulepszenia w zakresie usług istniejących, przynoszące wymierne średnioterminowe korzyści.

2. Catalyst Actions (CAT – pl. działania katalizujące): tworzenie innowacyjnych usług lub udogodnień transportowych o przełomowym znaczeniu ogólnoeuropejskim, umożliwiające ograniczenie strukturalnych barier rynkowych.

3. Common Learning Actions (CLA – pl. wspólne działania edukacyjne): metody i procedury stymulujące współpracę i wymianę know-how w celu promowania multimodalnych rozwiązań transportowych, np. ośrodki szkoleniowe, nowe modele popytu/podaży.

4. Traffic Avoidance Actions (TAV – pl. unikanie transportu): integracja transportu i logistyki produkcji, prowadząca do zmniejszenia zapotrzebowania na transport drogowy (np. ograniczanie odległości, przejazdów pustych pojazdów, przepływu odpadów, zwiększenie współczynnika obciążenia, itp.).

5. Motorways of the Sea (MOS – pl. autostrady morskie): innowacyjne działania zmierzające do stworzenia nowoczesnych i wysoce wydajnych intermodalnych usług krótkodystansowego morskiego transportu towarów o dużej częstotliwości przewozów.

Projekt ubiegający się o dofinansowanie musi poruszać jedno z wyżej wymienionych zagadnień.

Kryteria brane pod uwagę przy wyborze projektów do dofinansowania

• Oryginalność projektu.

• Usługi transportowe lub koncepcje logistyczne, znajdujące praktyczne zastosowanie na rynku; dofinansowanie nie obejmuje projektów badawczo-rozwojowych lub w przeważającej części dotyczących infrastruktury.

• Środki przeznaczone są na pokrycie kosztów ponoszonych wyłącznie na terytorium UE lub krajów uczestniczących w programie.

• W projekcie mogą brać udział osoby prawne, w tym zarówno prywatne jak i państwowe przedsiębiorstwa.

Dodatkowe cechy projektu, zwiększające szanse na dofinansowanie

• Znaczne ograniczenie transportu drogowego mierzone masą transportową przekierowaną na inne niż drogowe środki transportu, pomnożoną przez zaoszczędzony odcinek drogi. Powyższa masa transportowa obejmuje oprócz masy samego ładunku przekierowanej na inne środki transportu, jednostkę transportową.

• Trasa międzynarodowa.

• Usługi handlowe.

• Dofinansowanie nie powinno być bezpośrednim źródłem zysku dla uczestnika programu w okresie pobierania środków unijnych.

• Działania powinny mieć wymierne skutki po wygaśnięciu okresu dofinansowania (z wyłączeniem CLA).

Kwoty dofinansowania

• Modal Shift Actions: maksymalna kwota dofinansowania wynosi 35 proc. kwalifikowalnych kosztów + 2 euro za każde 500 tonokilometrów przekierowane na inne formy transportu niż drogowy i skumulowane ograniczenie transportu drogowego w okresie projektowym.

• Catalyst Actions: maksymalna kwota dofinansowania wynosi 35 proc., 2 euro / 500 tonokilometrów, skumulowane ograniczenie transportu drogowego w okresie projektowym.

• Common Learning Actions (CLA): maksymalna kwota dofinansowania wynosi 50 proc. kwalifikowalnych kosztów (2 lata).

• Traffic Avoidance Actions: maksymalna kwota dofinansowania wynosi 35 proc., 2 euro / 500 tonokilometrów lub 25 pojazdokilometrów, skumulowane ograniczenie transportu drogowego w okresie projektowym.

• Motorways of the Sea: maksymalna kwota dofinansowania wynosi 35 proc., 2 euro / 500 tonokilometrów, skumulowane ograniczenie transportu drogowego w okresie projektowym.

Kwoty dofinansowania

• Modal Shift Actions: maksymalna kwota dofinansowania wynosi 35 proc. kwalifikowalnych kosztów + 2 euro za każde 500 tonokilometrów przekierowane na inne formy transportu niż drogowy i skumulowane ograniczenie transportu drogowego w okresie projektowym.

• Catalyst Actions: maksymalna kwota dofinansowania wynosi 35 proc., 2 euro / 500 tonokilometrów, skumulowane ograniczenie transportu drogowego w okresie projektowym.

• Common Learning Actions (CLA): maksymalna kwota dofinansowania wynosi 50 proc. kwalifikowalnych kosztów (2 lata).

• Traffic Avoidance Actions: maksymalna kwota dofinansowania wynosi 35 proc., 2 euro / 500 tonokilometrów lub 25 pojazdokilometrów, skumulowane ograniczenie transportu drogowego w okresie projektowym.

• Motorways of the Sea: maksymalna kwota dofinansowania wynosi 35 proc., 2 euro / 500 tonokilometrów, skumulowane ograniczenie transportu drogowego w okresie projektowym.

Koszty kwalifikowane, o których pokrycie z dofinansowania można wnioskować

• personel (pracownicy operacyjni, handlowcy, personel biurowy, kadry zarządzające)

• aparatura (np. kontenery, zbiorniki, wagony itd.)

• podwykonawstwo (np. usługi kolejowe, zbiorniki lub operatorzy terminali)

• koszty podróży i utrzymania

• koszty szczególnego rodzaju (materiały zużywalne, informatyka, promocja, audyty, usługi finansowe itd.)

• koszty ogólne dla maksymalnie 7 proc. powyższych kosztów bezpośrednich (nie podlegających audytom)

Wszystkie powyższe działania, za wyjątkiem CLA, mogą wymagać dodatkowej infrastruktury w równowartości maksymalnie 20 proc. całkowitych kosztów kwalifikowalnych.