Magazyn w służbie intralogistyki

Podstawowymi parametrami magazynów klasy A jest minimalna wysokość obiektu w świetle wynosząca 10 m, nośność przestrzenna posadzki wynosząca 5 ton/m2 czy siatka słupów konstrukcyjnych 12 x 24 m bądź 12 x 22,5 m. Ponadto, nowoczesne obiekty klasy A wyposażane są w instalacje oświetlenia LED oraz instalacje tryskaczowe ESFR (do szybkiego reagowania na zagrożenie pożarowe). W zależności od wielkości magazynu projektowana jest także określona ilość doków przeładunkowych i bram z poziomu „0”. Na każde 800-1000 m2 przypada jeden dok, a na każde 10 000 m2 jedna brama.

Parametry te, które są dziś uznawane za wyznaczniki najwyższej klasy magazynu, nie uległy w większości zmianie przez ostatnich kilkanaście lat. Jedną z poważniejszych modyfikacji była zmiana układu słupów konstrukcyjnych do obecnych 12 x 24 m oraz obrócenie o 90 stopni, co pozwala na efektywniejsze wypełnienie magazynu regałami. Niektórzy deweloperzy w przestrzeni doków załadunkowych zwiększają rozstaw slupów konstrukcyjnych, co znacząco poprawia możliwość prowadzenia załadunku i rozładunku w strefie odkładczej. Patrząc jednak na dzisiejszy dynamiczny rozwój przedsiębiorstw i ich rosnące wymagania, nie są to wystarczające działania. Już na etapie projektowania magazynu powinny być brane pod uwagę procesy, które będzie w nim prowadził użytkownik końcowy, tak aby dostosować elementy konstrukcyjne do planowanych operacji w szerokim ujęciu, a więc zarówno tych operacji, które odbywają się na terenie samego magazynu, jak i operacji realizowanych na styku magazyn-produkcja.

Odwrócona kolejność

Przyjęte przez zdecydowaną większość deweloperów standardowe rozwiązania techniczne w wielu przypadkach ograniczają lub wręcz uniemożliwiają wprowadzenie do obiektu części nowoczesnych rozwiązań logistycznych. Żeby uniknąć takiej sytuacji, osoby odpowiedzialne za planowanie wewnętrznej logistyki magazynu powinny uczestniczyć w procesie projektowym obiektu już na jego wczesnym etapie. Obecnie, zwykle projektanci intralogistyki otrzymują gotowe rozwiązania budynkowe, do których muszą dopasować się z planowymi procesami logistycznymi.

Logistyka ciągle rozważana jest jako byt zależny, który dostosuje się na samym końcu do przyjętych realiów, zbudowanych systemów, użytych technologii, ale także – uwaga – zbudowanych budynków. Operatorzy logistyczni bardzo rzadko zapraszani są na etapie tworzenia koncepcji nowego zakładu produkcyjnego. Na palcach jednej ręki można policzyć wszystkie projekty, w których operator uczestniczyłby we współtworzeniu rozwiązań konstrukcyjnych na etapie pierwszych szkiców obiektu. A skoro tak, na samym końcu logistykom pozostaje jedynie dostosować się do przyjętych założeń i budować rozwiązanie zarówno od strony procesowej – poprzez konieczne interfejsy pomiędzy systemami – jak i od strony infrastrukturalnej, poprzez omijanie przeszkód, którymi często okazuje się np. zastosowanie tzw. standardowej siatki słupów, czy nieoptymalne z punktu widzenia procesu rozplanowanie stref pożarowych.

Na dobrych fundamentach

Zastosowanie wielu nowoczesnych rozwiązań usprawniających prowadzenie operacji logistycznych wiąże się między innymi z koniecznością zwiększenia dopuszczalnych obciążeń na posadzkę. Można je znacząco poprawić, jeśli weźmie się to pod uwagę na wczesnym etapie projektu. Co istotne, zwiększenie nośności posadzki w momencie realizacji magazynu nie podniesie znacząco kosztów inwestycji.

Coraz powszechniejsze są w Polsce koncepcje mechanizacji procesów, częściowej ich robotyzacji czy automatyzacji. Są to składowe całościowego rozwiązania, na które często nie jest gotowy nowy obiekt magazynowy w supernowoczesnym kompleksie produkcyjnym. Dlaczego? Bo posadzka nie przeniesie obciążeń samojezdnych wózków wysokiego składowania, dylatacja nie pozwoli na zastosowanie robotów goods to man konkretnego typu lub nacisk punktowy nowoczesnej konstrukcji pod tzw. pick tower przekracza parametry zastosowanej podłogi, równość i płaskość wyklucza shuttle czy systemy wąskiej ścieżki, bo posadzka nie spełnia odpowiednich parametrów. Argumenty tego typu można mnożyć. A przecież nowoczesność w dużej mierze polega na integracji funkcji, na tzw. Internet of things, gdzie dla logistyki przeznacza się taką samą przestrzeń jak dla pozostałych procesów wytwarzania.

Wyższe standardy

Zmiana czystej wysokości budynku z 10 do 12 m uwzględniona na wczesnym etapie projektowym zwiększa koszty realizacji jedynie o około 6%, a w wielu przypadkach pozwala użytkownikowi na znaczące podniesienie efektywności wykorzystania powierzchni magazynowej.

Przy zastosowaniu tradycyjnej technologii dźwigarów stalowych, które są powszechnie używane, nie ma przeciwskazań technicznych, ani finansowych, żeby podnieść standardową wysokość budynku do 12 m. Wiąże się to jedynie z koniecznością zwiększenia nośności posadzki ze względu na możliwość stosowania wyższych regałów oraz zastosowania silniejszych tryskaczy ESFR. Ten prosty zabieg – powiększenie kubatury budynku o 20% dla najemcy oznacza wymierną korzyść w postaci możliwości znaczącego zwiększenia wolumenu składowanych towarów.

Różne są modele zatowarowania magazynów, różne są kontrakty z podwykonawcami, dostawcami, różne możliwości ich negocjowania w kontekście minimalnej wielkości zamówienia, czy wreszcie różne odległości, z których towar trafia ostatecznie na zakład produkcyjny. To wszystko warunkuje nie tylko profil zapasów, ale również ilość fizycznych ruchów materiałowych, którymi te zapasy zostaną obsłużone w momencie uwolnienia zlecenia na produkt, do których zostaną użyte.

Wzięcie tych wszystkich rzeczy pod uwagę na etapie budowania rozwiązania, mogłoby na przykład skutkować decyzją, że zamiast zwykłych regałów wysokiego składowania, najlepszy byłby system regałów wjezdnych albo typu pallet shuttle, z dziesięciopaletowym modułem składowania. Już na tym etapie warto rozważyć czy przykładowo: standardowa siatka słupów czy wysokość hali są optymalne z punktu widzenia przyszłych potrzeb. Paradoksalnie, te właśnie zmiany wdrożone jeszcze na etapie planowania, podniosłyby koszt budowy jedynie marginalnie. Urządzić intralogistykę nowocześnie, to znaczy zacząć planować nową logistykę, w nowym magazynie na wczesnym etapie.

Dobrze zaplanowane

Nowoczesne metody projektowania oparte na standardzie BIM (Building Information Modeling) pozwalają na ścisłą integrację modeli 3D instalacji oraz struktury budynku z planowaną infrastrukturą logistyczną – uwzględniając takie rozwiązania jak antresole, przenośniki czy regały. Przygotowywanie i koordynowanie projektu z wykorzystaniem technologii BIM pozwala na ograniczenie czasu i kosztów realizacji obiektu. Okazuje się również nieocenionym wsparciem na etapie wyposażania magazynu.

Zintegrowane rozwiązania projektowe BIM pozwalają na połączenie modelu 3D struktury i instalacji budynku z modelami 3D antresol, suwnic oraz regałów, co w znaczący sposób ogranicza problemy z występowaniem kolizji w czasie realizacji obiektu i jego wyposażania przez użytkownika. Także dlatego osoby odpowiedzialne za przygotowanie projektu intralogistyki powinny brać udział w przygotowaniu projektu konstrukcyjnego od jak najwcześniejszego momentu. Wiele elementów, które w znaczący sposób mogą usprawnić działanie magazynu, można zaimplementować w fazie projektowania obiektu. Z kolei wprowadzenie tych modyfikacji na tak wczesnym etapie podnosi koszty realizacji obiektu jedynie w niewielkim, wręcz marginalnym stopniu.

Komentarze:

Leonard Kubanek, Director Project Management Prologis w Polsce
Optymalizacja łańcuchów dostaw dla naszych klientów to jeden z priorytetów strategii Prologis. Możemy to osiągać nie tylko zapewniając odpowiednie lokalizacje budynków magazynowych, ale także dostosowując powstającą powierzchnię do indywidualnych potrzeb klientów i wytycznych dla branż, w jakich działają. Przy nowo budowanych obiektach mamy znacznie szerszy wachlarz rozwiązań umożliwiających implementację nowoczesnych systemów logistycznych. Jednym z działań usprawniających intralogistykę naszych klientów jest tworzenie nowoczesnego systemu zabudowy, czyli dostosowanie siatki słupów do siatki rozwiązań systemowych dla regałów, dzięki czemu optymalnie wpisują się w obiekty magazynowe.
Wprowadzamy też adaptacje umożliwiające bardzo szybki i precyzyjny transport materiałów wewnętrznych – dostosowujemy głębokość hal oraz tolerancję i grubość posadzki, co umożliwia automatyczne prowadzenie nowoczesnych wózków widłowych oraz robotów. W nowych obiektach jesteśmy w stanie również w pełni zoptymalizować powierzchnię i zapewnić elastyczność w dobudowywaniu oraz dostosowywaniu kolejnych doków, dzięki czemu powiększamy ścieżkę transportową dla przepływu materiałów. Budując obiekty, uzbrajamy je również w Wi-Fi, dzięki czemu umożliwiamy bezprzewodową komunikację za pośrednictwem radia oraz instalację udogodnień opartych na sieciach komputerowych. Jeśli chodzi o istniejące magazyny, wprowadzamy analogiczne udogodnienia – sukcesywnie uzbrajamy je w systemy bezprzewodowej komunikacji, dostosowujemy posadzkę, umożliwiając implementację nowoczesnych systemów logistycznych, które wymagają wysokiej tolerancji. W kontekście usprawnień dla najemców warto również wspomnieć o zmieniających się standardach na rynku – obecnie należą do nich systemy energooszczędne dotyczące m.in. natężenia światła i dostępu do światła naturalnego. Istnieją też rozwiązania, które sami implementujemy na etapie dostosowania powierzchni, a które usprawniają intralogistykę najemców – dotyczy to na przykład najnowocześniejszego systemu wjazdu i wyjazdu z parku z identyfikacją wideo i identyfikacją RFID. Proponujemy też nowoczesne narzędzia usprawniające bieżące działania operacyjne w magazynach – m.in. inteligentny system smart meteringu oraz platformę Singu FM. Dzięki takim rozwiązaniom nasi klienci zyskują pełną kontrolę, zarządzając mediami i usterkami przez platformę online, a co za tym idzie – zapobiegają awariom i optymalizują koszty. Sytuacja dynamicznie się zmienia, bo światowy rynek logistyczny szybko się rozwija i pojawia się wiele trendów i innowacyjnych pomysłów, które testujemy i które mamy nadzieję wkrótce udostępnić naszym partnerom logistycznym. Dotyczą one zarówno dostosowywania istniejących powierzchni, jak i unowocześnień wprowadzanych już na etapie budowy – mówiąc o tych drugich, możemy wspomnieć choćby o trójwymiarowej technologii BIM. W tym roku rozpoczęliśmy w Polsce Centralnej budowę Prologis Park Łódź, a projekt budowlany tej inwestycji powstał w oparciu o taki przestrzenny model.

Waldemar Paszko, Project Management Director, 7R S.A.
Budując kolejne obiekty magazynowe w całej Polsce, zawsze myślimy o przyszłych najemcach. Zarówno przy projektach realizowanych dla konkretnego klienta i zgodnie z jego szczegółowymi wytycznymi, jak i przy tych powstających spekulacyjnie.
Obiekty typu BTS projektujemy i realizujemy według wymagań najemcy. W przypadku operatorów logistycznych dedykowane rozwiązania dotyczą m.in. rozstawu słupów, grubości i nośności posadzki, szerokości alejek, odpowiedniego dostosowania oświetlenia dziennego i sztucznego czy rozwiązań z zakresu PPOŻ, w tym doboru tryskaczy, wentylacji i ogrzewania.
Obserwujemy, że wśród operatorów logistycznych rośnie liczba zapytań o hale, z których można skorzystać w bardzo krótkim czasie. Realizowane przez nas magazyny spekulacyjne projektujemy w taki sposób, aby były maksymalnie uniwersalne i dostosowane pod różne sposoby składowania potencjalnych najemców. W tym celu wykonujemy m.in. posadzki bezspoinowe o wyższej nośności i zwiększonej grubości dostosowane pod możliwość zainstalowania w nich przewodów dla wózków automatycznych lub półautomatycznych. Stosujemy również do zasilania elektroenergetycznego poszczególnych części magazynu szynoprzewody, tak aby można było w dowolnym miejscu wykonać podłączenie.

Piotr Bzowski, Leasing & Development Director P3 Logistic Parks w Polsce
Deweloper, który dba o każdy detal budowanej nieruchomości, a także ze względu na swoje doświadczenie może doradzać klientowi najlepsze rozwiązania już na etapie projektowania budynku.
W P3 do realizacji każdego projektu staramy się podchodzić indywidualnie, tak aby jak najlepiej odpowiadać na potrzeby najemców i stworzyć im jak najlepsze warunki do rozwoju w naszych parkach. Szczegółowe ustalenia i konsultacje prowadzone z klientami na etapie negocjacji umowy oraz projektowania obiektu pozwalają nam później sprawnie i terminowo przeprowadzić proces inwestycyjny i dostarczać obiekty w pełni odpowiadające potrzebom najemców, niezależnie od tego, w jakiej branży działają.
Jeżeli mówimy o dedykowanym obiekcie, jak na przykład zakład produkcyjny z dodatkowymi udogodnieniami realizowanymi na zamówienie konkretnego najemcy, to czas przeznaczony na przygotowanie projektu powinien pozwalać inżynierom i architektom nie tylko na jego dokładną analizę, ale również na zaproponowanie dodatkowych rozwiązań jak np. podniesiona wysokość obiektu, wzmocniona posadzka, inny układ siatki słupów, czy budowa antresoli usprawniających procesy, które będą prowadzone w obiekcie.

Michał Samborski, Development Director, Panattoni Europe
Dla nowoczesnych obiektów logistycznych, powstających w formule spekulacyjnej, magazyn jest swego rodzaju uniwersalną platformą. Dzięki temu możliwa jest realizacja wielu potrzeb i to różnych najemców. Sam magazyn jest zbudowany w formie modułowej, która pozwala w przyszłości wprowadzić zmiany w układzie ścian.
Zamieszczana siatka słupów wybiega poza potrzeby chwili i projektowana jest z perspektywy ewentualnej potrzeby regałowania obiektu. Kolejnym elementem są systemy instalowane w obiektach np. oświetleniowe, czy ogrzewania. Są one projektowane w taki sposób, aby były łatwo adoptowalne do wymogów czy technologii przyszłych najemców. Innymi rozwiązaniami są np. bezpyłowe i bezspoinowe posadzki o nośności 5 ton, które w wielu przypadkach wykraczają poza wymagania użytkownika, jednak są realizowane przez Panattoni w celu nadania uniwersalności magazynowi.
To samo z wysokością obiektu – w wielu przypadkach może ona być niewykorzystywana, natomiast w sytuacji zmiany funkcjonowania powierzchni (nawet tego samego najemcy), daje elastyczność najemcom, dla których priorytetem będzie np. możliwość wysokiego składowania, zamieszczenie antresoli roboczych czy wprowadzenie automatyki i sorterów. Jak widać nowoczesne magazyny odpowiadają nie tylko potrzebie chwili, ale i powstają ze spojrzeniem w przyszłość.